Podstawa programowa wychowania przedszkolnego

Nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego 2026

Reforma wychowania przedszkolnego stała się faktem. Minister Edukacji opublikował projekt z 19 listopada 2025 r. dotyczący nowej podstawy programowej, która prawdopodobnie zacznie obowiązywać 1 września 2026 r. Jest to dokument, który całkowicie przemodeluje sposób organizacji edukacji przedszkolnej w Polsce. Mówimy nie o delikatnym liftingu, ale o głębokiej zmianie filozofii wychowania, metod pracy, organizacji przestrzeni, wymagań wobec dziecka, a nawet roli nauczyciela.

Podstawa prawna – co dokładnie reguluje projekt?

Projekt rozpoczyna się twardym i jednoznacznym zapisem: „§ 1. Określa się podstawę programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego…”

To znaczy, że wszystkie formy wychowania przedszkolnego - bez wyjątków - podlegają nowym wymaganiom. Co ważne, dokument dotyczy również ośrodków realizujących obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego.

Najważniejsza informacja: „Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2026 r.” Nie będzie okresu przejściowego. Od września 2026 r. każda placówka musi działać w nowym modelu.

Nowe cele wychowania przedszkolnego – nacisk na rozwój, dobrostan i wartości

Nowa podstawa nie zaczyna od listy wymagań wobec dziecka, ale od filozofii wychowania. To ogromna zmiana. Punkt ciężkości przesuwa się z realizacji treści na wspieranie rozwoju, dobrostan i sprawczość dziecka. W projekcie czytamy: „Nadrzędnym celem wychowania przedszkolnego jest wspieranie wszechstronnego rozwoju dzieci (…) oraz wsparcie ich w pełnej realizacji potencjału – zarówno jako jednostek, jak i członków społecznej i demokratycznej wspólnoty.” W praktyce oznacza to:

odejście od szkolnych metod,
więcej swobody, zabawy, kontaktu z przyrodą,
nacisk na relacje, emocje, empatię,
edukację poprzez działanie, eksperyment i doświadczenie.

Nowością jest wyraźny zapis o wartościach: „Działalność wychowawcza przedszkola jest oparta na wartościach: wolności, odpowiedzialności, wspólnocie, szacunku, prawdzie, dobru, pięknie, sprawiedliwości, solidarności.” To kierunek, który mocno wzmacnia wychowawczy charakter przedszkola.

Trzy grupy kompetencji – nowa mapa rozwoju dziecka

Reforma wprowadza zupełnie nowe podejście do kompetencji. Dziecko kończące edukację przedszkolną ma być nie tylko przygotowane do szkoły, ale przede wszystkim do radzenia sobie w świecie. Wprowadzony zostaje trójpodział kompetencji:

Kompetencje fundamentalne
językowe, matematyczne, cyfrowe, ruchowe
Kompetencje przekrojowe
- kompetencje poznawcze: rozwiązywanie problemów, krytyczne myślenie, kreatywne myślenie;
- kompetencje społeczne: współpraca, dbanie o innych;
- kompetencje osobiste: kierowanie sobą, dbanie o siebie
Sprawczość
poczucie przynależności do wspólnoty, nastawienie na rozwój, przekonanie o własnej skuteczności, samoregulacja

Zadania przedszkola – lista obowiązków, które zmienią codzienną praktykę

Nowa podstawa wymienia 16 zadań przedszkola, które w praktyce oznaczają gruntowną zmianę organizacji działań.

„Tworzenie warunków umożliwiających dziecku swobodny rozwój, zabawę i odpoczynek”,
„Wspieranie aktywności podnoszących poziom integracji sensorycznej”,
„Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualności i oryginalności dziecka”,
„Tworzenie warunków do samodzielnej eksploracji otaczającej przyrody”,
„Tworzenie sytuacji budujących wrażliwość estetyczną”.

Obowiązkowe doświadczenia edukacyjne – nowość, która naprawdę zmienia wszystko

To jeden z najbardziej „rewolucyjnych. elementów reformy. Każde dziecko musi zrealizować określone doświadczenia. Nie „może”. Nie „zaleca się”. Musi.

Co dziecko musi przeżyć w każdym roku szkolnym?

„jest odbiorcą sztuki – koncert, teatr, muzeum”,
„prowadzi i ilustruje obserwacje przyrody”,
„wysiewa i uprawia rośliny”,
„przygotowuje wspólne wyjście”,
„prezentuje wyniki wspólnych działań”.

Co dziecko musi zrobić przynajmniej raz w trakcie edukacji?

„przez minimum 10 kolejnych dni tworzy własne zabawki”,
„przygotowuje makietę wybranej przestrzeni”,
„planować i podejmuje działanie na rzecz innych”.

Organizacja przestrzeni – przedszkole projektowane od nowa

Najbardziej praktyczne zmiany pojawiają się w rozdziale dotyczącym organizacji przestrzeni. Dokument precyzuje, jakie strefy powinny znaleźć się w każdej placówce.

Strefa czytelnictwa
przytulna, różnorodna, łatwo dostępna
Budowania i konstruowania
klocki, narzędzia, wystawy prac
Strefa artystyczna
materiały, stroje, instrumenty
Strefa wyciszenia
miękkie siedziska, sensoryczne pomoce, lampki
Strefa odkrywania nauki i przyrody
narzędzia badawcze, eksperymenty

Przebywanie poza budynkiem – obowiązkowe

„Dzieci co najmniej raz w tygodniu powinny przebywać poza budynkiem przedszkola dłużej niż 1 godzinę.” To oznacza, że spacer raz na dwa tygodnie nie wystarczy. Przedszkole powinno zaplanować regularne wyjścia, w tym jedno trwające minimum 60 minut.

Nauka języka obcego – tylko przez zabawę

„Nauka języka obcego nowożytnego w przedszkolu odbywa się poprzez zabawę i jest zintegrowana ze wszystkimi obszarami funkcjonowania dziecka.” W praktyce to oznacza rezygnację z podręczników, naturalne zanurzenie się w języku, zajęcia z elementami rymowanek, codzienne wplatanie zwrotów w języku obcym nowożytnym w formie zabawy.

Osiągnięcia dziecka w przedszkolu - szczegółowy katalog

Nowa podstawa precyzyjnie opisuje, co dziecko powinno umieć w 9 obszarach: społecznym, osobistym, językowym, matematycznym, przyrodniczym, technicznym, cyfrowym, artystycznym i ruchowym.

„bierze udział w podejmowaniu decyzji w grupie”,
„mówi o emocjach, reaguje na smutek innych”,
„tworzy historie, analizuje informacje, eksperymentuje z językiem”,
„liczy, mierzy, klasyfikuje, analizuje wzory i symetrię”,
„buduje maszyny proste i obwody elektryczne”,
„tworzy własne instrumenty i improwizacje ruchowe”.

Kilka słów na zakończenie

To wszystko oznacza jedno: podejście do nauczania powinno się zmienić. Nie możemy już działać według starych schematów, w których dziecko jest tylko odbiorcą poleceń. Od teraz mamy działać, tworzyć, odkrywać, budować, pytać, błądzić i próbować – razem z dziećmi i dla dzieci.

Od roku szkolnego 2026/2027 czeka nas dużo więcej kreatywnych działań, świadomego wspierania samodzielności, rozwijania kompetencji i stawiania na realne doświadczenia. Przed nami nowe cele, nowe wyzwania i – co najważniejsze – nowa jakość edukacji przedszkolnej, jeśli tylko odważymy się po nią sięgnąć.

Planowanie pracy wychowawczo-dydaktycznej będzie musiało być spójne z nową podstawą programową wychowania przedszkolnego.

{{toast.text}}{{toast.link.text}}

Dodano do koszyka

Nie udało sie zresetować hasła

Nieprawidłowe dane logowania

Twoje konto jest nieaktywne, kliknij w link aktywacyjny wysłany mailem

Wystąpił nieoczekiwany błąd, skontaktuj się z obsługą sklepu

Podany adres email jest już zajęty

Podany kod aktywacyjny jest nieprawidłowy

Konto zostało pomyślnie aktywowane

Zostałeś wypisany z naszej listy mailingowej.

Rozmiar pliku jest za duży

Plik posiada nieprawidłowe rozszerzenie

Dodano do ulubionych

Produkt został już dodany do ulubionych